Niedawno minęła 84 rocznica pierwszego transportu do Auschwitz. To data niechciana, zapomniana, niewygodna, bo transportem tym wyruszyli Polacy. W Tarnowie odbywają się z tej okazji corocznie skromne uroczystości. O dacie tej wspomniała niedawno Anna Mandrela, autorka książek o rotmistrzu Witoldzie Pileckim, przy okazji odbywających się w naszym mieście Targów Książki Patriotycznej (zamieściliśmy krótką rozmowę). A ja chciałem przypomnieć reportaż, który w roku 2005 w formie radiowej zrealizowałem w formie nagrań rozmów z ostatnimi żyjącymi świadkami zagłady, biorącymi udział w „Pociągu pamięci”, który poprzez Tarnów zmierzał na uroczystości upamiętniające ofiary z pierwszego transportu do Auschwitz…
14 czerwca obchodzony jest w Polsce Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady – bo właśnie tego dnia, 1940 roku wyruszył z więzienia w Tarnowie do KL Auschwitz pierwszy transport 728 polskich więźniów politycznych.
W roku 2005, w 65. rocznicę tego wydarzenia, wsiadłem do pociągu, który wioząc m.in. ostatnich żyjących świadków zagłady, dotarł na uroczystości w KL. Auschwitz. Tak powstał reportaż audio, zamieszczony na portalu inTARnet.pl. O jego kulisach i następstwach opowiadam na wprowadzającym nagraniu.
Dość powiedzieć, że po jakimś czasie wzbogaciłem materiał o stronę wizualną, wykorzystując m.in. fragmenty niemieckiego filmu propagandowego z 1935 roku „Tryumf Woli” Lenie Riefenstahl, zmarłej ledwie dwa lata wcześniej „nadwornej” reżyserki Adolfa Hitlera. Tak powstał ten quasi-film, trafiając jakiś czas później na płytę towarzyszącą jednej z edycji projektu „Uwaga, człowiek!” realizowanego przez Tarnowską Artystyczną Konfraternię. Jakość techniczna strony wizualnej nie powala – to było amatorskie przedsięwzięcie, jednak warto zapoznać się z uwagą z całością nagrania.
Ze względu na ograniczenia praw autorskich, w niektórych fragmentach reportażu muzyka może być wyciszona. Natomiast czarny ekran na końcu jest zabiegiem celowym.
Moim głównym rozmówcą jest Józef Szajna, profesor ASP w Warszawie, w przeszłości współpracujący m.in. z teatrem „Laboratorium” Jerzego Grotowskiego.
Zapraszam do wysłuchania głosów ludzi, którzy mają coś ważnego do przekazania, a których już pośród nas nie ma.